Cliënten aan het woord
Ben je het overzicht over je financiën kwijt en kom je er zelf niet meer uit? Je bent echt niet de enige. Je kan SchuldHulpMaatje West-Friesland bellen voor gratis ondersteuning.
Hulp vragen is een hele stap. Veel mensen vinden het best eng. De cliënten van SchuldHulpMaatje zijn achteraf blij dat ze het toch hebben gedaan. Deze cliënten vertellen wat zij aan de begeleiding hebben gehad.
Peter en Anna: Ons maatje leerde ons om elkaar eerst te vragen: 'Wat kost dat?'
Het kan een enorme worsteling zijn om van schulden af te komen. Een officieel traject voor schuldhulpverlening brengt niet altijd de oplossing dichterbij. En wat moet je dan? Peter en Anna* hebben volgehouden en zijn bijna van hun schulden af.
Peter en Anna hebben allebei een goede baan. En toch hadden ze op een gegeven moment forse schulden. "Ja, hoe kwam dat? We waren gewoon een beetje te makkelijk," zegt Anna. In 2012 kan het stel het niet meer bolwerken. Ze besluiten hulp bij de gemeente te zoeken. "We hadden een klein kind, we wilden als gezin een betere toekomst. Via dit traject zouden we in drie jaar schuldenvrij zijn," vertelt Peter. "Nou, dat liep heel anders!"
De sfeer is ontspannen terwijl dit echtpaar openhartig en met gevoel voor humor het verhaal vertelt. Maar onder de oppervlakte voel je de pijn van wat Anna een traumatische periode noemt.
Ondanks schuldenregeling lopen de schulden op
De problemen beginnen al meteen bij de start van het traject. Peter: "We hadden € 35.000 schuld, maar volgens de schuldhulpverlener was het € 76.000 totaal. Dat klopte echt niet! Er bleken allerlei bedragen dubbel op te staan. 'Maakt niet uit, teken nu maar gewoon,' zeiden ze doodleuk. We kregen notabene ook nog het advies om te gaan scheiden, dat was financieel gunstiger!" Het ongeloof klinkt nog in zijn stem door als Peter dit vertelt. Het is wel duidelijk dat geen haar op zijn hoofd eraan denkt om zijn vrouw aan de dijk te zetten.
Het gezin wordt toegelaten tot de schuldhulpverlening, maar het traject start erg traag. De deurwaarders blijven komen, er wordt nog steeds loonbeslag gelegd en de energie wordt afgesloten, omdat de budgetbeheerder de rekeningen niet heeft betaald. Het gezin krijgt maar € 40 per week voor boodschappen en luiers. "Dan moet je naar de voedselbank. Daar sta je dan in de rij, als enige met een baan. Ik moest er eerder voor van mijn werk weg, want je kunt er alleen op vaste tijden terecht," zegt Peter. Trouwringen, meubels, erfstukken: alles wordt stukje bij beetje verkocht om het leefgeld aan te vullen. Het sociale leven komt op een laag pitje te staan, omdat het gezin aan veel dingen niet kan meedoen: "Twee euro voor de verjaardag van een collega is heel veel als je zo weinig leefgeld hebt."
"Als ik daaraan terugdenk, vraag ik me af hoe we dat gedaan hebben," blikt Peter terug.
Na drie jaar hopen Peter en Anna toch wel bijna klaar te zijn. Dat blijkt niet het geval. Tot hun schrik ontdekken ze dat nog niet eens alle schuldeisers zijn aangeschreven door de schuldhulpverlener. Het geld dat tussen 2012 en 2015 gespaard had moeten worden voor de aflossing van de schulden, blijkt er niet te zijn. Intussen zijn de schulden verder opgelopen. De relatie komt onder druk te staan: "Er gingen dagen voorbij dat we nauwelijks met elkaar praatten."
Zonder schuldhulpverlening verder
Een deurwaarder adviseert het stel uiteindelijk om te stoppen bij de gemeentelijke schuldhulpverlening en het traject in eigen hand te nemen. Hij helpt ze om alle schuldeisers in te lichten. Die gaan ermee akkoord dat de eerder afgesproken regeling op deze manier wordt voorgezet. "We hadden ook een huurschuld. De woningbouwvereniging was niet blij met onze beslissing, maar bracht ons toen wel in contact met SchuldHulpMaatje, " vertelt Peter. En dan blijft het stil.
"En toen?" probeer ik. "Toen kwam Herman!" roepen ze tegelijk uit. "Net voor de kerst. We hebben samen zitten janken. 'Dit is te mooi om waar te zijn, dit kan niet waar zijn,' dachten we. We hebben een heerlijke ontspannen kerst gehad!"
Peter en Anna houden al hun inkomsten en uitgaven al jaren keurig bij. SchuldHulpMaatje Herman heeft het allemaal net even wat overzichtelijker gemaakt, zodat ze nu ook precies weten wat er betaald is en wat er nog openstaat. Herman zorgt ook dat de vaart erin blijft als het echtpaar zelf een beetje te laks dreigt te worden. "Hij is behoorlijk direct," lacht Anna, "maar dat hebben wij soms nodig. Hij schoot een keer uit zijn slof en daar schrok hij zelf van. Later kwam hij terug om zijn excuses aan te bieden. Dat was wel aandoenlijk, maar het was terecht dat hij boos op ons werd. We zijn zo blij met Herman! We hoeven geen andere hulp meer." Over ongeveer een half jaar zullen alle schulden eindelijk afbetaald zijn.
Het gaat lukken!
Het maatje van Peter en Anna helpt niet alleen om de bestaande schulden weg te werken, maar ook om te voorkomen dat het opnieuw fout gaat. "Hij heeft ons geleerd om altijd eerst aan elkaar te vragen 'Wat kost dat?' en meteen daarna 'Waarom zoveel?!' "
Peter en Anna krijgen weer zin in het leven. Ze hebben wat plantjes in de vensterbank gezet en hebben weer energie om de achtertuin gezellig te maken en verflauwde hobby's nieuw leven in te blazen. "We zijn enorm beschadigd in ons vertrouwen, maar dat komt nu weer een beetje terug. Herman bracht met zijn positieve uitstraling weer vreugde in het leven. Hij helpt ons om vooruit te kijken en blijft ons aanmoedigen: 'Het gaat lukken!' Dat geeft je een drive. We hebben weer zin om dingen te doen. Jongens, waar is die man toch al die tijd geweest!"
*Peter en Anna (niet hun echte namen) hebben aan SchuldhulpMaatje West-Friesland toestemming gegeven hun verhaal te delen.
Marcel: mijn maatje is het stuur op mijn fiets
"Kijk, deze doos heb ik in de verslavingskliniek gemaakt. Aan de binnenkant mijn leven toen ik nog gebruikte. Donker hé? De buitenkant is mijn leven nu. Heb je die smiley gezien?
Die vind ik zo gaaf, hij lijkt op mij", grijnst Marcel*. Als hij lacht is de gelijkenis inderdaad treffend.
Gelukkig kan Marcel weer lachen. Hij vertelt dat er ook een tijd is geweest dat hij het allemaal niet meer zag zitten.
"Ik wou dood. Ik belde mijn broer op en ik zei tegen hem dat ik dood wou.
'Dan moeten we maar eens een kliniek gaan zoeken,' zei mijn broer. Dus dat hebben we gedaan. De eerste moest me niet, maar ik kon wel terecht in een kliniek in het buitenland."
Clean leven begint met schulden
Marcel reist af, om een nieuw hoofdstuk in zijn leven te beginnen. Wrang genoeg is juist dat het moment waarop hij in de financiële problemen komt. "Mijn werkgever betaalde mijn salaris niet door, omdat ik in een verslavingskliniek zat. Hij ontkende dat ik me gewoon netjes had ziekgemeld. Vanuit het buitenland kon ik daar niet veel aan doen, ik moest wachten tot ik weer terug was in Nederland. Zes maanden heb ik zonder geld gezeten. Mijn ouders hebben mijn zorgverzekering betaald, anders had ik de behandeling niet eens af kunnen maken. Ze hebben ook mijn huur betaald in die tijd, zodat ik in elk geval een dak boven mijn hoofd zou hebben als ik weer terugkwam."
Eenmaal terug in Nederland begint Marcel een rechtszaak tegen zijn werkgever. Hij wint en krijgt zijn geld alsnog. "Maar dat was ook zo weer weg," zegt hij. "Ik had in die maanden natuurlijk diverse achterstanden. Met alle bijkomende kosten waren dat flinke bedragen. Van de sociale dienst had ik een tijdelijke uitkering gekregen, die ik ook nog moest terugbetalen." Op de vraag hoe dat voelde, antwoord hij met nadruk: "Paniek. Totale paniek." Zijn lichaamstaal spreekt boekdelen. "Eigenlijk vielen mijn schulden nog best wel mee," zegt hij dan, "maar ik wist gewoon niet waar ik beginnen moest. En het duurde allemaal zo lang!"
Wie is hier de zwakkeling?
"Je voelt je een loser. Dat ben je niet, maar na een verslaving is het lastig om weer van jezelf te houden. De verleiding blijft knagen, vooral als er iets fout gaat. Van je omgeving hoef je niet veel steun te verwachten. Ik rook en drink nu niks meer. Dat is gek hoor, in West-Friesland! Ik stond op een kermisborrel, met een colaatje, toen er iemand naar me toe kwam om te zeggen dat hij mij een zwakkeling vond. Met een peuk in zijn bek en duidelijk niet zijn eerste biertje in zijn hand. Ik liet mijn cola zien en vroeg wie hier nou een zwakkeling was. Hij kreeg een rooie kop en liep weer weg. Maar ik doe het niet meer! Sommige vrienden van vroeger zie ik dus ook niet meer. Bij de intake van de kliniek hadden ze daar ook al voor gewaarschuwd. 'Je hoeft maar een ding te veranderen in je leven,'zeiden ze, 'en dat is ALLES.' "
*Marcel (niet zijn echte naam) heeft aan SchuldhulpMaatje West-Friesland toestemming gegeven zijn verhaal te delen.
Bijna van de blauwe enveloppen af
En toen kwam, via Algemeen Maatschappelijk Werk Drechterland, SchuldHulpMaatje West-Friesland te hulp. "Mijn maatje bracht alles rustig in kaart. Vooral alle belastingellende, want zelf kreeg ik daar niks uit, uit die belastingmensen. Uitstel van betaling aanvragen, formulieren invullen... Al die dingen die ik niet leuk vind en dus uitstelde. Mijn maatje geeft me gewoon een schop onder mijn kont," grinnikt Marcel. "Hij helpt me supergoed, vooral met de formulieren. Sommige van die formulieren moet je gewoon voor doorgeleerd hebben. We hebben een paar verzekeringen veranderd en van alles opnieuw aangevraagd. Dat scheelt per jaar heel veel geld. Mijn maatje is het stuur op mijn fiets."
Marcel heeft weer een baan, weer overzicht en rust. "Het komt goed. Ik ben bijna van de blauwe brieven af. Die andere schulden krijg ik ook nog wel weg."
Joop werd ziek van de schulden
Met een opgeluchte glimlach leunt Joop* achterover. Hij had nog nooit van zorgtoeslag gehoord en nu blijkt hij er zomaar recht op te hebben. Met terugwerkende kracht! Dat is een mooie meevaller. “Zonder mijn maatje had ik het niet gered, dat meen ik echt. Schrijf dat maar op!” roept hij zo hard dat de hele gang in het verzorgingshuis het kan horen. Dat kan Joop niks schelen. Aan iedereen die het maar horen wil, van verzorgsters en kennissen tot schuldeisers, stelt hij zijn SchuldHulpMaatje trots voor: “Dit is mijn schuldenmaatje, mijn engel.”
“Grut nog toe, wat een toestand,” zucht hij. Vorig jaar ging ik ziekenhuis in en ziekenhuis uit. Allemaal van de zenuwen. Mijn vrouw gaf veel te veel geld uit. Ze draaide automatische incasso’s terug en dan kregen we problemen. Daar gaf ze mij de schuld van. Dat kwam door mijn ziektekosten, zei ze. Iedere maand ging mijn pensioen helemaal op, maar verder wist ik van niks. Ze hield mij overal buiten. Ik heb heel wat keren zitten janken als een klein kind, dat mag je gerust weten.”
Joop heeft een kwetsbare lichamelijke gezondheid. Regelmatig belandt hij in het Westfries Gasthuis, doordat alle huwelijkse en financiële spanningen hem teveel worden. De artsen vinden dat dit niet kan blijven doorgaan en dat Joop een oplossing voor de problemen moet bedenken, voordat hij terug naar huis kan. En dan neemt hij in zijn ziekenhuisbed een radicaal besluit: “Ik heb haar gebeld dat ik wil scheiden.”
Hij is moe, bang en in de war. De scheiding, zijn deel van de huwelijkse schulden en de verhuizing naar het verzorgingshuis kan hij in deze conditie niet zelf regelen. De dominee, de zoon, de maatschappelijk werkster en het SchuldHulpMaatje inventariseren daarom samen welke hulp er nodig is, verdelen de taken en gaan aan de slag.
“Ja zeg, ik zie ons nog zitten in de koffiekamer van het ziekenhuis. Wat lijkt dat alweer lang geleden. En nu zit ik hier, in het verzorgingshuis. En over een jaar ben ik van al mijn schulden af,” overdenkt Joop. Dan slaat de paniek weer toe: “Ja toch? We hebben alles nu onder controle, toch?” Ja, alles is eindelijk onder controle en over een jaar zijn alle schulden afgelost. Die bevestiging is het enige dat Joop nog regelmatig nodig heeft. “Doeg. Ik hou van je, meid!” roept hij zijn SchuldHulpMaatje door de gang van het verzorgingshuis na.
*Joop (niet zijn echte naam) heeft aan SchuldhulpMaatje West-Friesland toestemming gegeven zijn verhaal te delen.
Te jong op eigen benen
Kenny was 17 jaar toen zijn vader overleed. Hij stond er alleen voor. Op die leeftijd al je zaakjes zelf regelen valt niet mee. Het lukte Kenny dan ook niet: “Het interesseerde me allemaal niets. Als er een rekening kwam, dacht ik: dat komt volgende maand wel. Toen een huisuitzetting dreigde, besefte ik dat er iets moest gebeuren.”
Hij schaamde zich om hulp te vragen, maar nam toch contact op SchuldHulpMaatje. Jan kwam hem helpen. Vijf jaar lang. “Het begin was het moeilijkst, soms zag ik het echt niet zitten,” vertelt Kenny. “Ik moest van heel weinig rondkomen. Dat ging wel eens fout. Maar ik wist dat ik niet weg kon lopen. Jan bleef me helpen, ook als was ik soms heel dwars. Nu heb ik geen schulden meer. Voorlopig heb ik nog wel budgetbeheer en leer ik nu hoe ik zelf mijn zaken kan regelen.”
Gescheiden en een burnout
Corrie kwam onverwacht in een scheiding terecht en raakte de grip op haar leven volledig kwijt. “Ik kon het niet meer aan,” zegt ze. “Toch praatte ik er niet over, alsof het probleem dan niet bestond. Achteraf deed ik mijn gezin daarmee tekort.”
Corrie kreeg via SchuldHulpMaatje hulp van Ilse. “Ilse heeft me altijd heel respectvol behandeld, maar toch is hulp accepteren een lang proces.” Achteraf was Corrie blij dat ze SchuldHulpMaatje heeft ingeschakeld. “Ilse was als een anker waar ik me aan vasthield. Elke stap die ze me hielp te zetten, was een overwinning en gaf nieuw zelfvertrouwen.”